Μεταμόρφωση Του Σωτήρος
Λίγο έξω από το χωριό μας βρίσκεται το παλαιό μοναστηριακό συγκρότημα αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Στους κατοίκους του χωριού μας είναι γνωστό σαν Παντοκράτορας. Είναι πολύ πιθανό το όνομα του χωριού μας να προέρχεται απ' αυτό. Σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό του μοναστηριού. Ο ναός είναι κτισμένος σε μικρό ύψωμα και εξακολουθεί να παραμένει όρθιος παρά τις μεγάλες επισκευές και μετατροπές που έγιναν. Εξαιτίας αυτών δεν είναι εύκολο να καθοριστεί ο αρχικός τύπος του ναού. Εχουν προταθεί από τους ειδικούς δύο κύριες αρχιτεκτονικές φάσεις:α) εποχής Δεσποτάτου και β) Τουρκοκρατίας. Στο εσωτερικό του ναού σώζεται η κτιστή, με δύο σκαλοπάτια, βάση του επισκοπικού θρόνου που ακουμπά στο νότιο τοίχο και το αγιογραφημένο τέμπλο με τοιχογραφίες του 18ου αιώνα. Τέλος σώζεται ένα ξυλόγλυπτο καλαίσθητο αναλόγιο - προσκυνητάρι, με συμβολικές απεικονίσεις στα πλάγια όπως: κλάδους φοίνικα, σταυρόσχημους ρόδακες και σκύμνους.Το Μοναστήρι Της Παναγίας Βροχοτινού
Πάνω από το χωριό μας, σε απόσταση τριώνχιλιομέτρων περίπου, ανάμεσα στις κορφές Περγαντί και Βοιδιανό και σε υψόμετρο 665 μέτρα βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Βροχότινου. Είναι άγνωστο πότε ιδρύθηκε. Πάντως ή ίδρυσή του πρέπει να έγινε στα χρόνια της τουρκοκρατίας κατά πάσα πιθανότητα από τους κλέφτες, οι οποίοι τότε έκτιζαν μοναστήρια και εκκλησίες στα απρόσιτα μέρη που σύχναζαν.Το μνημείο δεν έχει μελετηθεί από ειδικούς επιστήμονες. Αναφορές γι' αυτό υπάρχουν σε διάφορα ιστορικά και θρησκευτικά συγγράμματα χωρίς όμως ιδιαίτερη αναφορά. Είναι αφιερωμένο στη Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει στις 15 Αυγούστου.Η προσφορά του στα χρόνια της τουρκοκρατίας είναι μεγάλη. Αποτελούσε καταφύγιο των κλεφτών και σε κρύπτη στο υπόγειό του λειτουργούσε κρυφό σχολειό.Το 1822 από το ταμείο του μοναστηριού ο Αλ. Μαυροκορδάτος έλαβε 500 γρόσια υπέρ της επανάστασης.Από το 1833, όταν διαλύθηκαν τα μοναστήρια με το γνωστό Βασιλικό Διάταγμα εμπνευστής του οποίου ήταν ο μισέλληνας αντιβασιλέας Μάουερ, αποτέλεσε μετόχι της Ιεράς Μονής Ρόμβης Ακαρνανίας.Τελευταίος ηγούμενος του μοναστηριού αναφέρεται ο ιερομόναχος Γρηγόριος Πατζαλιάς Βροχοτινός τη συνοδεία Δε αυτού αποτελούσαν οι π. Μεθόδιος (ιερομόναχος), Συλβέστρος και Αγάπιος (ιερομόναχοι), Σημεών και Σεραφείμ (μοναχοί).Στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής αποτελούσε καταφύγιο και αρχηγείο ανταρτών.Σήμερα διατηρείται το καθολικό και έχουν κατασκευαστεί αρκετά κελλιά. Έχει τοποθετηθεί γεννήτρια για την ηλεκτροδότηση και έχουν κατασκευαστεί αρκετοί βοηθητικοί χώροι.Η θέα από το μοναστήρι είναι μαγευτική. Από την αυλή μπορεί κανείς να θαυμάσει το χωριό μας από ψηλά, τον κάμπο, τη Βόνιτσα και τα νησάκια του Αμβρακικού.Κοντά στο μοναστήρι υπάρχει πηγή νερού από την οποία γίνεται και η ύδρευσή του. Στη πηγή αυτή υπάρχει διαμορφωμένος χώρος αναψυχής από τον οποίο μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει εκτός απ' το χωριό μας, τη Βόνιτσα και τον Αμβρακικό το στενό Ακτίου - Πρέβεζας με τα κάστρα και την Πρέβεζα. Μακριά, όταν ο καιρός το επιτρέπει διακρίνονται οι κορυφές των βουνών απ' τους Παξούς.
Η Ιερά Μονή Ρόμβου Βάτου
Στη δυτική πλευρά των Ακαρνανικών βουνών, σε εξαιρετικά δυσπρόσιτη περιοχή βρίσκεται το μοναστήρι της Ρόμβης ή Ρόμβου που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου.Το καθολικό είναι κτισμένο στη βόρεια πλευρά του μοναστηριού ενώ στη δυτική και ανατολική πλευρά είναι πρόσφατα κτισμένα κελλιά.Κατά παράδοση η ίδρυση της μονής έγινε 100 χρόνια μετά την άλωση της Κων/λης.
Σύμφωνα με άλλη διήγηση η μονή ιδρύθηκε απ' όσους μοναχούς γλύτωσαν απ' την καταστροφή του μοναστηριού του Αγίου Βλασίου στα Σκλάβαινα μετά το 1002.Σύμφωνα μέ τρίτη διήγηση το όνομα Ρόμβη ή Ρόμβου οφείλεται στο ότι η ευρεθείσα εικόνα της Παναγίας ήλθε από τη Ρώμη κατά την εποχή της εικονομαχίας, ενώ υπάρχει και τέταρτη σύμφωνα με την οποία το έκτισαν οι κάτοικοι του χωριού <<Ρούνες>> μετά την καταστροφή του χωριού τους από πειρατές. 'Ισως η δεύτερη και τέταρτη διήγηση συνδέονται μεταξύ τους και σχετίζονται με επιδρομές Αράβων πειρτών που κατά τον ιστορικό κο Γεώργιο Φερεντίνο έγιναν στην Ακαρνανία στις αρχές του 11ου αιώνα.Καμία πάντως από τις εκδοχές αυτές δεν δικαιολογεί πλήρως την προέλευση του ονόματος. Το παλαιότερο αυτό μοναστήρι φαίνεται πως καταστράφηκε και πάλι και στη θέση του κατασκευάστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα το σημερινό κτίσμα. Με το πέρασμα των αιώνων έγιναν πολλές αλλαγές και προσθήκες στο αρχικό οιδόμημα.Το μοναστήρι είναι φημισμένο στη περιοχή για το πλούτο του και για το ρόλο που διαδραμάτισε στην Ελληνική επανάσταση του 1821. Είχε πλούσια βιβλιοθήκη χειρογράφων και παλαιοτύπων, που διασκορπίστηκε μετά το 1930. Από επίσημα έγγραφα που σώζωταν μέχρι το 1930 στη μονή προέκυπτε ότι η οικονομική της συμβολή στην επανάσταση του 1821 ήταν μεγάλη. Ηταν επίσης καταφύγιο των ελλήνων επαναστατών και τόπος νοσηλείας τραυματιών. Το 1733 την επεσκέφθη ο 'Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ο οποίος έμεινε σε αυτή τρείς ημέρες. Τελευταίοι ηγούμενοι που υπηρέτησαν στο μοναστήρι αναφέρονται οι Βαρθολομαίος Ζαβογιάννης από το Αρχοντοχώρι και Μελέτιος Σαρδελής.Το καθολικό που είναι ρυθμού μονόκλιτης <<βασιλικής>> και αποτελείται από μονόχωρη αίθουσα (7Χ4) με ημικυκλική αψίδα ανατολικά. Στη διπλανή φωτογραφία, το βλέπουμε από τη βόρεια πλευρά, παρατηρούμε πως είναι θεμελιωμένο σε τεράστιο και συμπαγή βράχο στο βόρειο τμήμα του οποίου σχηματίζεται μεγάλο βάραθρο. Το όνομα <<Ρόμβου>> το οφείλει στο μεγάλο και συμπαγή αυτό βράχο. Στο εσωτερικό του καθολικού διατηρούνται αρκετές τοιχογραφίες που σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει σ' αυτό χρονολογούνται απ' το 1751.Εσωτερικά στις μακριές πλευρές εφάπτονται τόξα μέχρι κάτω, και με τη βοήθεια εγκάρσιου τόξου δυτικότερα από το κέντρο του ναού, δημιουργούνται υποτυπώδη σφαιρικά τρίγωνα και αβαθής ακανόνιστος θόλος. Το ιερό χωρίζεται από το κύριο ναό με λιθόκτιστο τέμπλο ενώ ο νάρθηκας βρίσκεται τρεις βαθμίδες πάνω από το δάπεδο του κύριου ναού και σχηματίζει στην οροφή εγκάρσια καμάρα που απολήγει βόρεια σε στοά μήκους οχτώ μέτρων. Υπάρχουν δύο τοξωτές πύλες : μία στη δυτική πλευρά και μία στη νότια. Η στέγη είναι δίριχτη και πλακοσκέπαστη.Τα κελλιά του μοναστηριού κατεστράφηκαν πολλές φορές. Τελευταία πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές το 1942. Μάλιστα στις 13 Ιουλίου του 1944 οι Γερμανοί εκτέλεσαν στο νεκροταφείο της Βόνιτσας τον π. Ιάκωβο Μαυροκέφαλο (τότε ηγούμενο της μονής) μαζί με άλλους έξι λαικούς. Σήμερα έχουν κτιστεί καινούργια κελλιά γύρω από την αυλή του μοναστηριού μαζί με τραπεζαρία και άλλους βοηθητικούς χώρους. Εχει επίσης μεταφερθεί γεννήτρια για την ηλεκτροδότηση της μονής. Το μοναστήρι γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία δέχεται πλήθος προσκυνητών.
Τα εκκλησάκια των Αγ. Άννας, του Αγ. Κοσμά, της Αγ. Παρασκευής, του Αγ. Γεωργίου
Οι ονομαστές ιαματικές πηγές της Κορπής
Ο οικισμός της Κορπής βρίσκεται σε απόσταση 2 περίπου χιλιόμετρα από το κέντρο του χωριού μας και αναπτύχθηκε γύρω από τις ομώνυμες ιαματικές πηγές. Εδώ συγκεντρώνονται τους καλοκαιρινούς μήνες πολλοί παραθεριστές που πάσχουν από ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος. Από τις πηγές αυτές γίνεται η ύδρευση της Βόνιτσας, της Λευκάδας, της Παλαίρου, του Δρυμού και της 131 σμηναρχίας μάχης η οποία εδρεύει στο Ακτιο. Αρκετά υδροφόρα οχήματα γεμίζουν καθημερικά τις δεξαμενές τους με το νερό "Κορπή" και το μεταφέρουν σε γειτονικές πόλεις προσφέροντας σημαντικά έσοδα στους επιτηδευματίες που ασχολούνται με το εμπόριο νερού.
Ο Καταράκτης του Σεπετού
