ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Στο Μοναστηράκι και συγκεκριμενα στην τοποθεσία Λυκόνικο έχουν βρεθεί αρχαία ερείπια γεγονός που μαρτυρεί την ανθρώπινη παρουσία στη περιοχή από τα αρχαία χρόνια.Εχει επικρατηση η άποψη ότι στην τοποθεσία αυτή ήταν κτισμένη η αρχαία πόλη Τορύβεια. Υπάρχουν επιγραφές που αναφέρουν τη πορεία των Θεαροδόκων της Επιδαύρου. Θεαροδόκοι στην αρχαιότητα ήταν οι απεσταλμένοι διαφόρων ιερών προς τις πόλεις - κράτη για να παρακολουθήσουν διάφορες τελετές και πανυγύρεις του ιερού. Στη περίπτωσή μας οι θεαροδόκοι ή θεωροδόκοι της Επιδαύρου επισκεύτηκαν ολόκληρη τη δυτική Ελλάδα και εκείνο που μας προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον είναι ότι οι πόλεις τις οποίες επισκεύτηκαν αναφέρονται με φυσική σειρά. Η πρώτη πόλη που επισκεύτηκαν ήταν οι Οινιάδες στη συνέχεια το Στράτο, τις Φυτείες, τα Κόροντα, τη Μεδιώνα, τον Αστακό, τον Εύριπο το Θύρρειο, τον Εχινό την Τορύβεια, την Αλυζήα, τη Λευκάδα, τη Πάλαιρο και το Ανακτόριο. Ο Εχινός βρίσκοταν στη σημερινή θέση Προφήτης Ηλίας, ύψωμα ανάμεσα στο χωριό μας και τα γειτονικά Παλιάμπελα, κατά συνέπεια η αρχαία Τορύβεια πρέπει να ήταν κτισμένη στη τοποθεσία Λυκόνικο που βρίσκεται στο μέσον της διαδρομής Εχινός - Αλυζία.Δυστυχώς η περιοχή δεν έχει ερευνηθεί, και αυτό έχει ως συνέπεια να μήν υπάρχουν άλλες πληροφορίες γι' αυτή από ιστορικές πηγές. ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ-ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821
Πρίν την επανάσταση του 1821 το Μοναστηράκι ήταν κτισμένο ψηλότερα από την τωρινή του θέση που πολύ εύστοχα μέχρι τότε ονόμαζαν "Παράδεισο" ή "Παραδείσι". Πιθανά αποτελούταν από οικισμούς (Παραδείσι, Παλιοχώρι, Βλαχοχώρι στο Λυκόνικο, Καρυά προς τη πλευρά της Παλαίρου, Παλιοκλίσι προς τη Μονοβάλτα, Κορπή κοντά στις γνωστές πηγές και άλλοι που τα ονόματά τους αγνοούνται.Με την Ανάσταση του Γένους οι κάτοικοι του χωριού μας, κυρίως τα γυναικόπαιδα, μετέβησαν στο νησί Κάλαμος για να γλιτώσουν από τους Τούρκους. (Το νησί Κάλαμος ήταν κάτω από Αγγλική διοίκηση.) Οι Ελληνες αγωνιστές της επανάστασης αποχαιρέτησαν τις οικογένειές τους και συνέχισαν τον ανταρτοπόλεμο στα βουνά. Οι Τούρκοι κατακτητές βρήκαν το χωριό απροστάτευτο και κατά τη συνήθειά τους το κατέκαυσαν. Οταν, μετά την απελευθέρωση της πατρίδας, επέστρεψαν από το Κάλαμο και συγκεντρώθηκαν οι επιζώντες κάτοικοι βρήκαν το χωριό κατεστραμένο, το εγκατέλειψαν και έκτισαν το νέο χωριό γύρω από τη μεγάλη πηγή του Κεφαλόβρυσου. Η σημερινή ονομασία του χωριού μας "Μοναστηράκι" δεν αποκλείεται να προέρχεται από το παλιό μοναστηριακό συγκρότημα αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα που βρίσκεται λίγο έξω απ' αυτό.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Τη νύχτα 12 προς 13 Ιουλίου του 1944 τμήματα του 24ου συντάγματος του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν επίθεση στα τμήματα του γερμανικού στρατού κατοχής στο χωριό μας. Μικρό απόσπασμα ανταρτών έλαβε αρχικά θέση στο Τραυλοχώρι, ύψωμα ανατολικά από το χωριό μας, με σκοπό να εξασφαλιστεί η έξοδος των τμημάτων που θα πραγματοποιούσαν τη κύρια επίθεση. Αργότερα άρχισε η κύρια επίθεση από την τοποθεσία Ράχη του Σούτη. Οι Γερμανοί αιφνιδιάστηκαν, υποχώρησαν από τις θέσεις τους και η επίθεση τελείωσε με την ομαλή αποχώρηση των τμημάτων του ΕΛΑΣ από το χωριό. Σε αντίποινα για την ένέργεια αυτή του ΕΛΑΣ οι γερμανοί κατακτητές συνέλαβαν την επόμενη ημέρα τον Ιερομόναχο Ιάκωβο Μαυροκέφαλο τότε ηγούμενο της ιεράς μονής Ρόμβου, τον ιερέα Κων/νο Μπόκο τότε εφημέριο στο χωριό μας, και τους λαικούς Δημήτριο Μάνθο, Αγγελο Β. Φίλιππο, Κων/νο Μαραγκό, Νικόλαο Κουκουτσέλο, Ιωάννη Λειχούδη και Αθανάσιο Κούτσικο. Τους μετέφεραν με τα πόδια και φορτωμένους με πυρομαχικά στη Βόνιτσα όπου αφού άφησαν ελεύθερο τον π. Κων/νο Μπόκο εκτέλεσαν τους υπόλοιπους στο νεκροταφείο της Βόνιτσας την 13η Ιουλίου 1944.
